14 sierpnia, w przeddzień Święta Wojska Polskiego odsłonięto mural poświęcony Oddziałowi Armii Krajowej por. Romualda Ziółkowskiego w Parku Miejskim. Wydarzenie połączone z piknikiem wojskowym przyciągnęło wiele osób.
Pomysł namalowania muralu zrodził się w maju tego roku, kibice FanClubu Widzewa Łódź z Koluszek zwrócili się do Stowarzyszenia Historia Koluszek z pytaniem, co można namalować aby stworzyć patriotyczny mural na ścianie należącej do Wspólnoty Mieszkaniowej ul. Kolejowej 2abc. Biorąc pod uwagę, że w parku znajduje się aleja i pomnik poświęcony partyzantom, a w przyszłym roku przypada 80. rocznica sformowania Oddziału „Sama” wybór padł na ten temat muralu. Szczęśliwie się złożyło, że mniej więcej w tym samym czasie Ministerstwo Obrony Narodowej ogłosiło konkurs na realizację murali upamiętniających Wojsko Polskie. Stowarzyszenie przy współpracy z FanClubem i Wspólnotą Mieszkaniową złożyło wniosek, który zdobył dofinansowanie 20000,00 zł, natomiast 2000,00 zł wkładu własnego wyłożyło Stowarzyszenie Historia Koluszek.
Wstępny pomysł wyglądu muralu wyszedł od Historii Koluszek, natomiast dopracowała go p. Paulina Nawrot Stefanowicz, która podjęła się także jego realizacji. Jak sama przyznaje w wywiadzie dla TVP Łódź: „Najdłuższy etap czyli przeniesienie wizualizacji na ścianę – najwygodniej to zrobić za pomocą rzutnika. Ten etap trwał najdłużej, bo trzeba malować po zmroku aby kontury wyświetlanego zdjęcia były wyraźne. Następnie dopracowywane są detale. Maluje wszystko ręcznie – pędzlami i wałkiem. To dosyć ciężka fizyczna praca – prawie jak na budowie, dlatego mało dziewczyn zajmuje się malowaniem murali. Plus oczywiście trzeba mieć wyczucie dużej skali i artystyczne zacięcie, bo zupełnie inaczej obraz wygląda z bliska i z daleka. Moje murale są zazwyczaj bardzo kolorowe i raczej utrzymane w ilustracyjnej stylistyce, nasyconej naturą. Tutaj projekt bazował na czarno – białych zdjęciach, których graficzność wykorzystałam jednocześnie dodając malarski ślad pędzla, aby nie była to tylko powiększona fotografia z przeszłości. Dla mnie osobiście ważne było to, że maluję nie sztampowe hasło, a realnych ludzi którzy są znani lokalnej społeczności i są dla niej symbolem walki o wolność. Takim przypomnieniem, że wielka historia to tak naprawdę historia poszczególnych osób które się jednoczą w imię ważnej idei.”
Mural powstawał 2 tygodnie i wzbudzał zainteresowanie mieszkańców dosłownie od namalowania pierwszej postaci, a tych na muralu jest 21. Odmalowane zdjęcia pochodzą ze zbiorów Stowarzyszenia Historia Koluszek, a wykonał je łódzki fotograf Józef Szperling, ojciec dwóch partyzantów służących w oddziale. Fotografie powstały na kwaterze w Kołacinku w pierwszej połowie września 1944 r. przy okazji wizytacji oddziału przez mjr. Adama Trybusa ps. „Gaj” – komendanta Kedywu Okręgu AK Łódź.
W centralnej części namalowany jest dowódca oddziału – por. Romuald Ziółkowski ps. „Sam” pochodzący z Żakowic Nowych kolejarz. Od 1941 r. był współorganizatorem dywersji na stacji kolejowej w Koluszkach, później odbył przeszkolenie w Oddziale Partyzanckim „Groma”, by w lipcy 1944 r. objąć dowodzenie nad formowanym oddziałem Obwodu AK Brzeziny – Koluszki. Po jego prawej i lewej stronie znajdziemy partyzantów, wśród których są: Jerzy Szperling „Nero”, Stanisław Olechowicz „Lot”, Jan Czerwiński „Janczar”, Tadeusz Jasiński „Pik”, Jan Galicki „Berkut”, Zdzisław Jałkiewicz „Albatros”, Wiesław Tybura „Lotty”, Jerzy Żukowski „Kaper”, Janusz Kowalski „Melania”, Kazimierz Lisik „Grom II”, Stanisław Szałkowski „Wanda”, Teodor Zep „Wit”, Olgierd Monowid „Zelina”, Zygmunt Ciećko „Witold”, Stanisław Kostrzewa „Krajewski”, Zbigniew Szperling „Langiewicz”, Tadeusz Cichecki „Sekcja”, Jerzy Szymczak „Niemir”.
14 sierpnia 2023 r. o godz. 12:30 rozpoczęła się uroczystość odsłonięcia. Spośród zaproszonych gości przybyli: Minister Rozwoju Waldemar Buda, Minister ds. Samorządu Włodzimierz Tomaszewski, Burmistrz Koluszek Waldemar Chałat, Dowódca 4 Brygady Logistycznej płk Sławomir Walenczykowski, Dowódca 25 Batalionu Logistycznego ppłk Włodzimierz Dąbrowski, Kierownik Składu Regny mjr Hubert Sęczkowski, przedstawiciele powiatowych komend Straży i Policji – st. bryg. Tomasz Zabrzewski oraz st. asp. Michał Piekarski. Licznie przybyli radni Gminy Koluszki oraz powiatu łódzkiego wschodniego, a także harcerze z Hufca ZHP Brzeziny pod komendą p. harcmistrz Anety Bogdan.
Wydarzenie poprowadził Mateusz Jaśkiewicz. Po przywitaniu gości mjr Marcin Cieplucha odczytał list Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka skierowany do uczestników uroczystości. Głos w imieniu organizatora zabrał Adrian Kut przedstawiając historię Oddziału Partyzanckiego AK „Sama”. Następnie głos zabrali ministrowie Waldemar Buda oraz Włodzimierz Tomaszewski , a także Burmistrz Koluszek Waldemar Chałat. Na koniec głos zabrał przedstawiciel potomków partyzantów z Oddziały „Sama” – p. Wojciech Cichecki, syn Tadeusza Cicheckiego ps. „Sekcja”. Następnie nastąpiło symboliczne odsłonięcie muralu poprzez zerwanie biało – czerwonej wstęgi.
Elementem wydarzenia był towarzyszący piknik wojskowy, na którym mogliśmy znaleźć stoiska żołnierzy Wojska Polskiego ze sprzętem lekkim i ciężkim przybyłych z 25 Brygady Kawalerii Powietrznej, 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz Wojskowego Centrum Rekrutacji w Tomaszowie Mazowieckim. Ponadto dmuchańce, popcorn, wata cukrowa, a także stoisko z rekonstrukcją oddziału i stoisko Stowarzyszenia Historia Koluszek z darmowymi wydawnictwami dotyczącymi partyzantki i powstania styczniowego, tuż obok wystawa ze zdjęciami z okresu okupacji i Oddziału „Sama”. Nie zabrakło wojskowej grochówki wydawanej z kuchni polowej przez strażaków z OSP Koluszki.
W tym miejscu chcielibyśmy podziękować wszystkim, którzy pomogli w powstaniu muralu oraz organizacji pikniku wojskowego – Urzędowi Miejskiemu, ZUK w Koluszkach, MOK w Koluszkach, FanClubowi Widzewa w Koluszkach, Wspólnocie Mieszkaniowej ul. Kolejowej 2, wszystkim żołnierzom i harcerzom.
Dopisała zarówno pogoda, przybyli goście, jak i mieszkańcy, którzy licznie przybyli na tą uroczystość. My zachęceni tym sukcesem szukamy kolejnych miejsc, gdzie mogłyby powstać murale w naszym mieście.
Adrian Kut
Stowarzyszenie Historia Koluszek
fot. Zbigniew Komorowski, Aneta Bogdan
