Nasze stowarzyszenie rozpoczyna cykl wycieczek pieszych i rowerowych mających odkrywać karty historii poprzez aktywny wypoczynek. Pierwsza wycieczka odbyła się 6 maja 2018 roku i biegła śladami cmentarzy ewangelickich w Gminie Koluszki. Wzięło w niej udział ponad 30 osób. Wyruszyliśmy z parku w Koluszkach, zwiedzając kolejno cmentarze ewangelicko – augsburskie w Katarzynowie, Stamirowicach, Leosinie i leżący już poza gminą Koluszki cmentarz w Mikołajowie.
Cmentarz w Katarzynowie – położony (GPS 51.738919, 19.857723) na niewielkim wzniesieniu około 50 metrów od głównej drogi, za tablicą oznaczającą koniec wsi jadąc w kierunku Stamirowic. Został założony w 1803 r. i był otoczony kamiennym murem. Szerokość cmentarza wynosiła 85 łokci (około 50 – 60 metrów) a droga (dziś już nie istnieje) która prowadziła do niego miała długość 340 łokci (180 – 190 metrów) i szerokości 7,5 łokcia (około 4 metrów). W 1925 roku poszerzono go do szerokości 120 łokci (około 70 – 80 metrów). Cmentarz znajdował się w kantoracie „Katarzynów”, który został zorganizowany przed 1842 r. Szkoła i dom modlitewny zostały wybudowany w 1811 roku. Dzisiejsze wymiary cmentarza to: około 75 metrów na 44 metry.
Cmentarz w Stamirowicach – położony (GPS 51.737144, 19.880765) u zbiegu głównej drogi biegnącej przez wieś oraz drogi prowadzącej do wsi Leosin. Został założony w 1819 roku na działce o wymiarach 46 na 45 łokci (około 26 na 26 metrów). Cmentarz znajdował się w kantoracie „Katarzynów”. Ogrodzony został murem najprawdopodobniej w 1936 roku.
Cmentarz w Leosinie – położony 100 metrów (GPS 51.736823, 19.885256) od głównej drogi prowadzącej przez wieś. Znajdował się on w kantoracie „Leosin”, który został założony w 1819 roku. Cmentarz był ogrodzony. Cmentarz na pewno istniał już w 1853 roku. Datę te potwierdza zebranie zwołane 10 stycznia, na którym stwierdzono, że cmentarz jak i dom modlitewny są w dobrym stanie. W 1907 roku Jan Kobus wystąpił do kantoratu o odszkodowanie, ponieważ stwierdził on, że część cmentarza leży na jego ziemi. 21 sierpnia 1907 obrzucił on procesję pogrzebową kamieniami oraz zamknął bramę cmentarza. Konsystorium kantoratu wystąpiło do gubernatora piotrkowskiego o wyjaśnienie sytuacji i spór załagodzono.
Cmentarz w Mikołajowie – położony w lesie na skraju wsi Mikołajów (GPS 51.694473, 19.837189). Cmentarz o wymiarach około 50 na 70 metrów. Ogrodzony został murem w 1927 roku. Początkowo znajdował się w kantoracie „Mikołajów”, a od 1889 r. przeszedł wraz wsią Mikołajów do kantoratu Albertów.
Po drodze zobaczyliśmy również dawną zabudowę wiejską w Leosinie oraz powstającą ścieżkę rowerową śladami dawnych torów kolejowych do Regien. Już niedługo następne wycieczki, na które serdecznie zapraszamy.
Adrian Kut
fot. Darek Sobieszek, BAJK Eksplorers, Damian Polny