Rozrastająca się osada, a także wielki ruch na stacji kolejowej stwarzały coraz większe zagrożenie pożarowe. Wybuchały pożary zarówno w gospodarstwach, jak i na kolei. Jak łatwo było o pożar – wystarczy przytoczyć jeden z wielu artykułów prasowych: „Pożar na pociągu dr. żel. Dnia 23 b. m. o godzinie 11½ rano na stacyi towarowej w Koluszkach wybuchł pożar, który nie przybrał większych rozmiarów dzięki li tylko energii pracowników kolei Fabryczno-Łódzkiej. W wagonie zagranicznym z bawełną, przeznaczonym do Łodzi, zauważono ogień, który szybko zaczął obejmować tak łatwopalny materyjał, jak bawełna i groził sąsiednim trzydziestu wagonom, zawierającym również bawełnę. Dzięki energicznemu ratunkowi, ocalono sąsiednie wagony i zalano palący się. Ogień powstał od iskry z lokomotywy.”
Jak się dowiadujemy – nie było żadnej zorganizowanej formy ochrony przeciwpożarowej. Wszelkie zagrożenia zwalczano doraźnie. Między 1906, a 1911 r. z inicjatywy ks. Ignacego Dąbrowskiego zawiązał się komitet założycielski straży ogniowej. W jego skład weszli: Stanisław Karasiński, Bolesław Świerkowski, Władysław Rakowski i Szymon Borwański. Po długich staraniach uzyskano zgodę na rejestrację Ochotniczej Straży Ogniowej w Koluszkach w czerwcu 1911 r. Na samym początku brakowało wszystkiego: remizy, sprzętu, mundurów, mimo to do straży zapisały się łącznie 64 osoby. W 1913 r. nabyto sikawkę i beczkowóz. Pierwszym komendantem straży został Bolesław Świerkowski. Władze carskie nie były jednak przychylne jakimkolwiek formom zrzeszania się Polaków i znacznie utrudniały działalność.
Sytuacja się zmienia, gdy Koluszki dostają się pod okupację niemiecką. Niemcy dostrzegają, że straż jest potrzebna i nie stwarzają żadnych problemów – rozpoczynają się zbiórki społeczne na rzecz straży. W 1916 r. zarząd z prezesem Marianem Woźnickim na czele z zebranych pieniędzy zakupił działkę przy obecnej ul. 11 listopada 39, gdzie wzniesiono pierwszą strażnicę. Już 25 grudnia 1916 r. i 1 stycznia 1917 r. w nowo wzniesionej strażnicy odbyły się przedstawienia na rzecz straży – zebrano na nich ponad 100 rubli. W 1917 r. Urząd Gminy Długie zakupił dwie sikawki i 2 beczkowozy.
Strażacy koluszkowskiej Straży Ogniowej, po środku siedzi komendant Bolesław Świerkowski – 1913 r.
W tym czasie urządzono ogród, oparkaniono posesję i wybudowano wspinalnię. 20 kwietnia 1918 r. koluszkowska młodzież z P.M.S. zasadziła drzewa na placu Straży Ogniowej. W 1921 r. ówczesny komendant Stanisław Karasiński ofiarował sztandar. Od 1922 r. jednostka przechodzi kryzys w rozwoju i działalności z uwagi na bezczynność ówczesnego zarządu. Stan ten zmienia się dopiero po 10 latach, kiedy zostaje wybrany nowy zarząd.
Oddział Straży Ogniowej w Koluszkach z sikawką i beczkowozem.
Święto sadzenia drzew na placu Straży Ogniowej przez koluszkowską macierz szkolną, po środku ks. Ignacy Dąbrowski – 20 kwietnia 1918 r.
W jego skład wchodzą: Szymona Borwańskiego jako prezesa i członków Jerzego Wytycha, Józefa Wiśniewskiego, Jana Wojdala, Walentego Chlebnego, Władysława Sołtyszewskiego, Leona Karasińskiego, Jana Rymera, Antoniego Zabrzeskiego i Aleksandra Gawrońskiego. Dzięki energicznym działaniom nowego zarządu udało się wkrótce zakupić autopogotowie i umundurowanie. Liczba członków wzrosła do 88, a ponadto powstał Żeński Oddział Samarytanek. W 1934 r. dokonano zakupu instrumentów dla orkiestry oraz dzięki wsparciu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych motopompę i węże. Kilka miesięcy później przy remizie wybudowano studnię i basen na 25 000 litrów.
W 1935 r. władze koluszkowskiego węzła kolejowego decydują się na utworzenie Kolejowej Ochotniczej Straży Pożarnej, którą wyposażono w cysternę kolejową z wodą oraz motopompę IKE&KER. Mieściła się ona w jednym z budynków na osiedlu kolejowym. 9 listopada 1937 r. ma miejsce wmurowanie kamienia węgielnego pod nową strażnicę, tą którą możemy w nieco zmienionym kształcie podziwiać do dziś. Oficjalnie budowa zakończy się dopiero pod koniec 1945 r. Mając na uwadze bezpieczeństwo mieszkańców po przeciwnej stronie torów kolejowych, strażacy postanawiają założyć drugi oddział straży. Drugą remizę otworzono 20 listopada 1938 r. w budynkach firmy Plesiak – Karasiński i S-ka.
Adrian Kut
Artykuł został zrealizowany przez Stowarzyszenie Historia Koluszek w ramach realizacji zadania publicznego "Poznajemy historię lokalną w domach!" przy wsparciu Urzędu Miejskiego w Koluszkach.